ZAPOBIEGANIE  TRUDNOŚCIOM W  NAUCE  CZYTANIA   I  PISANIA

   Istotnym warunkiem prawidłowego procesu nauki czytania i pisania jest systematyczne współdziałanie rodziców i nauczycieli. Potrzebna jest wzajemna ufność, że podejmowane działania służą jedynie dobru ucznia. Dziecko mające poczucie bezpieczeństwa w szkole oraz w domu rodzinnym, z ochotą włączy się w proces nauki czytania i pisania. Ochota stanie się jeszcze większa, gdy będzie oparta na interesującej pod względem treści i działania zabawie. Wzajemne kontakty z rodzicami pozwalają na aktywne włączenie się w przebieg nauki czytania i pisania w szkole. Nie oznacza to przeniesienia ciężaru nauki na rodziców, lecz podjęcie wspólnych działań mających na celu opanowanie przez dziecko tej trudnej umiejętności czytania i pisania.

     Wzajemny wpływ domu rodzinnego i szkoły na dziecko powinien się dopełniać. Rodzice powinni tak organizować zewnętrzne warunki dziecięcej aktywności, by umożliwić dziecku indywidualny rozwój. Nadmierna kontrola, ciągłe poprawianie i korygowanie nie sprzyjają

spontaniczności w działaniu, przeszkadzają w nauce czytania i pisania.

     Nauka czytania i pisania jest umiejętnością, którą dzieci opanowują stopniowo. Wpływa na nią wiele czynników. Dzieci, które żyją w środowisku, gdzie jest dużo książek i chętnie się je czyta mają większe szanse stać się dobrymi czytelnikami.

    Ćwiczenia w czytaniu powinny być odbierane jako gra lub zabawa.  Wiele zależy od naszego podejścia, od sposobu formułowania poleceń.

Oto kilka przykładów:

• Pokaż dziadkowi list od Pawełka i zapytaj czy potrafi go przeczytać.

    Jeśli będzie miał trudności, myślę, że mu pomożesz.

• W prezencie na Dzień Babci i Dziadka przeczytaj im opowiadanie.
• Twoja mama jest zmartwiona, spróbuj ją pocieszyć. Przeczytaj jej komiks.
• Przeczytaj zagadki najpierw mamie, potem tacie. Zobaczymy kto więcej odgadnie.
• Jaś leży w łóżku. Zaraz zaśnie. O tej porze nie można głośno mówić. Przeczytaj ten tekst trzy razy, za każdym razem coraz ciszej. Może ostatni raz w ogóle nie będzie cię

    słychać.

• Wyobraź sobie, że występujesz w telewizji i masz przeczytać reklamy, które  znajdują się na tablicy ogłoszeniowej. Jak to zrobisz?
• Jesteś lektorem w kinie. Postaraj się przeczytać podpisy najpiękniej jak tylko potrafisz. Nie martw się, że musisz trochę poćwiczyć. Lektor też musi obejrzeć film kilkakrotnie i kilka razy przećwiczyć.
• Wyobraź sobie, że przez tubę reklamujesz występy cyrku. Pamiętaj, że wszyscy  muszą dobrze usłyszeć to, co mówisz.

     Gdy spostrzeżemy, że dziecko nie uczy się czytać i pisać tak szybko i dobrze jak jego rówieśnicy, mamy powody do podejrzeń, iż przyczyny trudności nauki czytania i pisania mogą być spowodowane zaburzeniami funkcji wzrokowych, słuchowych bądź kinestetyczno- ruchowych. Zespół trudności w czytaniu i pisaniu zwany jest na ogół pod nazwą dysleksji.

     Dysleksja jest zaburzeniem w umiejętności na wskutek zmian w ośrodkowym układzie nerwowym, polegające na niemożności powiązania dźwięku z rozpoznawaną prawidłowo literą i zaburzenie technicznej strony pisma.

     W odniesieniu do dzieci z trudnościami powinna obowiązywać zasada, że trzeba im jak- najwcześniej i jak najskuteczniej udzielić pomocy, w żadnej sytuacji nie wolno im szkodzić, nie wolno potęgować trudności już istniejących.

     Oddziaływanie rodziców nie będzie skuteczne jeśli wywołują u dziecka poczucie winy, niepokój, napięcie emocjonalne, lęk, agresję, bunt, sprzeciw. Jeżeli zaobserwujemy niepokojące objawy w zachowaniu dziecka należy przeanalizować własne postępowanie.

     Tylko prawidłowe i wczesne rozpoznanie zaburzeń jest podstawą doboru odpowiednich oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych.

LITERATURA:

Kopczyńska-Kaiser M.: Praca nauczyciela z dziećmi wymagającymi pomocy w nauce czytania i pisania na terenie klasy. W: H. Wasyluk-Kuś(red.): Praca wyrównawcza z dziećmi

mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa WSiP 1978

Malendowicz J.: O trudnej sztuce czytania i pisania. Warszawa NK 1978

Malmquist E.: Nauka czytania w szkole podstawowej. Warszawa WSiP 1982

Sawa B.: Jeśli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa WSiP 1987

Wróbel T.: Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym. Wyd.II zmien.Warszawa WSiP 1985